ઇડર ગુજરાતના સાબરકાંઠા જિલ્લામાં આવેલુ એક શહેર છે.ઇડરનુ પ્રાચિન નામ ઇલ્વદુર્ગ હતુ, જેનો અર્થ ઇલ્વનો કિલ્લો થાય છે. અપભ્રંશ થઇને તે ઇડર થયું તે હાથથી લાકડાના રમકડાં, ટાઇલ્સ, તેના મંદિરો અને ટેકરી પરના વિવિધ સુંદર સ્થાપત્યની સ્મારક અને તેના ઐતિહાસિક પૃષ્ઠભૂમિના ઉત્પાદન માટે જાણીતા છે. ઇડર એ અરવલ્લીના દક્ષિણ ભાગમાં આવેલું છે
મહાભારત અને ભાવીત્તમ પૂરણમાં ‘ઇલવદુર્ગ’ તરીકે ઉલ્લેખ કરાયેલો નગર છે. તેના મૂળની ચોક્કસ તારીખ જાણીતી નથી; પરંતુ એવું માનવામાં આવે છે કે યુધિષ્ઠિર મહાભારતના કુરુક્ષેત્ર યુદ્ધના અંતમાં હાસ્તિનાપુર ઉપર શાસન કરતી વખતે તે અસ્તિત્વમાં આવી હતી.
પરંપરા અનુસાર ઇડરને પ્રારંભિક કાળથી ઉજવવામાં આવે છે. ભૂતકાળનાં ચક્રમાં, યુગ, તે જાણીતું હતું, અને હાલના ચક્રમાં, વિક્રમના દિવસો પહેલાં, સુપ્રસિદ્ધ રાજા વેનિવચ્છ રાજ ઇડરમાં શાસન કરતો હતો, જે સુવર્ણ આકૃતિનો માલિક હતો, જે તેમને હિલફિલ્ડ અને તેના જળાશયો બાંધવા માટે મદદ કરે છે. તેમની રાણી એક નગપ્પ્રી હતી, જે વિશ્વની ચાપરાજની પુત્રી હતી.
- Country – India
- State – Gujarat
- District – Sabarkantha
- Elevation – 195 m (640 ft)
