નર્મદા,તે મધ્ય ભારતની એક નદી છે અને ભારતીય ઉપખંડના પાંચમા સૌથી લાંબી નદી છે. તે ઘણી રીતે મધ્ય પ્રદેશ રાજ્ય તેના વિશાળ યોગદાન માટે “મધ્ય પ્રદેશના લાઈફ લાઇન” તરીકે પણ ઓળખાય છે. તે ઉત્તર ભારત અને દક્ષિણ ભારત વચ્ચે પરંપરાગત સરહદ બનાવે છે અને પશ્ચિમની દિશામાં 1,312 કિ.મી (815.2 માઇલ) ની લંબાઈ પર વહે છે, તે પહેલાં પશ્ચિમના ભરૂચ શહેરના 30 કિ.મી. (18.6 કિ.મી.) અરબી સમુદ્રના ખંભાતના અખાતમાંથી વહે છે.
તે દ્વીપકલ્પના ભારતની માત્ર ત્રણ મોટી નદીઓ પૈકી એક છે જે પૂર્વથી પશ્ચિમ (સૌથી લાંબી પશ્ચિમ તરફ વહેતી નદી) માં તાપી નદી અને માહી નદી સાથે ચાલે છે.તે ભારતની એક નદીઓ છે જે તટખીણમાં વહે છે,જે પશ્ચિમ તરફ સતપુરા અને વિંધ્ય રેંજ વચ્ચે વહે છે.બીજી નદીઓ જે દરિયાઇ ખીણમાંથી પસાર થાય છે, તેમાં નાના નાગપુર પ્લેહા અને તાપ્તીમાં દામોદર નદીનો સમાવેશ થાય છે. તાપ્તી નદી અને માહિ નદી પણ તટવર્તી ખીણોમાંથી પસાર થાય છે.
પરંતુ વિવિધ નદીઓ વચ્ચે તે મધ્ય પ્રદેશ (1,077 કિ.મી. (669.2)) અને મહારાષ્ટ્ર (74 કિમી (46.0 કિ.મી)), (39 કિ.મી. (24.2 કિલોમીટર)) (વાસ્તવમાં મધ્યપ્રદેશ અને મહારાષ્ટ્ર (39 કિ.મી. (24.2 કિ.મી) અને પછી મહારાષ્ટ્ર અને (74 કિ.મી. (46.0 કિ.મી))ગુજરાત (161 કિ.મી. (100.0 કિલોમીટર) વચ્ચેની સરહદ.
નર્મદા નદીનું પ્રાચીન નામ રેવા છે.
નર્મદા નદી સંશોધન માટે પણ મહત્વની છે. તેની ખીણમાંથી રાજાસોરસ નામનાં ડાયનાસોરનાંઅવશેષો મળી આવેલાં છે.
નર્મદા દેશની પવિત્ર નદી ગણાય છે.
નર્મદા નદી ની સૌથી પુણ્યદાયક પૂજા તે નર્મદા નદીની પરિક્રમા છે. જેમાં યાત્રળુઓ સમુદ્રથી નર્મદાના એક કાંઠે ચાલવાનું ચાલુ કરી નર્મદાના મુખને ફરીને ચાલતા બીજા કાંઠે છેક સમુદ્ર પર આવે છે. આ યાત્રા કરતાં આશરે એક થી બે વર્ષ લાગે છે.
- Country – India
- State – Gujarat
- Length – 1,315 km (817 mile)